Jak przebiega procedura eksmisji?
Zastanawiałeś się kiedyś, jak wygląda procedura eksmisji? To skomplikowany proces prawny, który ma na celu usunięcie lokatora z zajmowanego lokalu. W Polsce regulują go przepisy ustawy o ochronie praw lokatorów. Oznacza to, że zarówno wynajmujący, jak i najemcy mają swoje prawa. Eksmisja może być konieczna w różnych sytuacjach. Na przykład gdy lokator nie płaci czynszu lub zachowuje się uciążliwie. Poniżej opowiem Ci o etapach tej procedury oraz prawach obu stron.
Spis treści
1. Przyczyny eksmisji
Eksmisja może nastąpić w kilku okolicznościach:
- Wypowiedzenie umowy: Umowa najmu wygasa lub zostaje wypowiedziana przez wynajmującego. Wypowiedzenie musi być zgodne z terminami zawartymi w umowie oraz przepisami prawa. Na przykład przy umowie na czas nieokreślony okres wypowiedzenia wynosi zazwyczaj trzy miesiące.
- Brak tytułu prawnego: Lokatorzy bez ważnej umowy mogą być eksmitowani. Dzieje się tak zwłaszcza wtedy, gdy przekroczyli dozwolony czas pobytu po wygaśnięciu umowy najmu.
- Uciążliwe zachowanie: Przemoc domowa czy inne formy zakłócania spokoju mogą stanowić podstawę do działań eksmisyjnych. Uciążliwości obejmują hałas czy nadużywanie alkoholu.
Zrozumienie tych przyczyn pomoże wynajmującym lepiej podejść do sprawy oraz przygotować odpowiednią dokumentację.
2. Procedura rozpoczęcia eksmisji
Krok 1: Złożenie pozwu
Pierwszym krokiem jest złożenie pozwu o opróżnienie lokalu do sądu rejonowego. Pozew powinien zawierać:
- Wartość przedmiotu sporu (trzykrotność zaległego czynszu). Jeśli miesięczny czynsz wynosi 1500 złotych i lokator zalega za trzy miesiące, wartość przedmiotu sporu wyniesie 4500 złotych.
- Dokumenty potwierdzające prawo własności oraz stosunek między stronami (np. umowę najmu). Ważne jest także załączenie dowodów płatności czynszu oraz wszelkiej korespondencji dotyczącej wypowiedzenia umowy.
Dokładne przygotowanie pozwu zwiększa szanse na pozytywne rozpatrzenie sprawy przez sąd.

Jak przebiega procedura eksmisji?
Krok 2: Opłata od pozwu
Musisz uiścić opłatę od pozwu w wysokości 200 złotych. Jeśli znajdujesz się w trudnej sytuacji finansowej, możesz ubiegać się o zwolnienie z kosztów sądowych. Wymaga to jednak złożenia odpowiednich formularzy i dokumentacji potwierdzającej Twój stan majątkowy.
Opłacenie tej kwoty jest kluczowe dla dalszego postępowania i umożliwia sądowi rozpatrzenie sprawy.
3. Rozprawa sądowa
Po złożeniu pozwu wyznaczany jest termin rozprawy, podczas której obie strony mają okazję zaprezentować swoje argumenty i dowody. Kluczowe elementy to:
- Przygotowanie odpowiednich dokumentów – zarówno Ty jako wynajmujący, jak i lokator powinniście zgromadzić wszystkie istotne materiały dowodowe takie jak zdjęcia stanu mieszkania czy zeznania świadków.
- Możliwość powołania świadków wspierających daną wersję wydarzeń – ich obecność może znacząco wpłynąć na decyzję sędziego poprzez dostarczenie dodatkowych informacji dotyczących relacji między stronami oraz ewentualnych incydentów związanych z zachowaniem lokatora.
Dobrze przeprowadzona rozprawa może znacząco wpłynąć na decyzję sędziego.
4. Wyrok sądowy
Jeśli sąd wyda wyrok nakazujący opuszczenie lokalu, lokator ma obowiązek go wykonać w określonym czasie – zazwyczaj dwa tygodnie od daty ogłoszenia wyroku. Ma również prawo do apelacji, jeśli uważa wyrok za niesprawiedliwy. Apelacja musi być wniesiona w ciągu miesiąca od doręczenia orzeczenia stronie zainteresowanej.
Sąd może uwzględnić łagodzące okoliczności i cofnąć nakaz eksmisji, jeżeli lokator zobowiąże się do uregulowania zaległości czynszowych lub poprawi swoje zachowanie. Przykładem takiej sytuacji może być udokumentowana chęć podjęcia pracy lub uczestnictwo w programach wsparcia społecznego.
5. Postępowanie komornicze
Po uzyskaniu wyroku kierujesz sprawę do komornika celem przeprowadzenia fizycznej eksmisji:
- Komornik informuje lokatora o konieczności opuszczenia mieszkania. Zwykle daje mu kilka dni na dobrowolne opuszczenie nieruchomości zanim przystąpi do egzekucji.
- Ustala termin wykonania nakazu oraz dba o humanitarne przeprowadzenie całej operacji – komornik ma obowiązek zadbać o godność osoby eksmitowanej i nie dopuścić do jej pozostawienia bez dachu nad głową tam gdzie to możliwe. Często współpracuje on z lokalnymi instytucjami społecznymi oferującymi pomoc osobom potrzebującym wsparcia po utracie mieszkania.
6. Ochrona prawna dla lokatorów
Ustawa o ochronie praw lokatorów gwarantuje pewną formę zabezpieczeń nawet osobom zagrożonym eksmisją:
- Lokatorzy nie mogą być wystawiani na bruk. Muszą mieć zapewniony lokal zastępczy w określonych przypadkach takich jak brak innego miejsca zamieszkania czy szczególna sytuacja życiowa (np.: rodziny wielodzietne).
W przypadku przemocy domowej istnieje możliwość szybszej procedury poprzez zastosowanie Niebieskiej Karty. Taka karta umożliwia natychmiastowe działania ochronne dla ofiar przemocy rodzinnej a także dostęp do schronisk dla kobiet bitych przez partnerów czy mężów co znacznie przyspiesza proces uzyskiwania pomocy socjalnej dla poszkodowanych osób.
7. Czas na opuszczenie lokalu
Lokator posiada sześć miesięcy na dobrowolne opuszczenie mieszkania po wydaniu nakazu przez sąd. Jednak okres ten można wydłużyć ze względu na sezon zimowy (listopad-marzec). Większość egzekucji jest zawieszana ze względów humanitarnych związanych z warunkami atmosferycznymi panującymi zimą – dotyczy to zwłaszcza osób starszych lub dzieci które mogłyby ucierpieć wskutek nagłych zmian temperatury podczas mroźnych miesięcy roku.
Taki mechanizm chroni najbardziej narażone osoby przed trudnymi warunkami życia podczas mroźnych miesięcy roku.
8. Odszkodowania dla wynajmującego
Gdy lokator nadal zajmuje lokal po zakończeniu umowy najmu, ma obowiązek płacić odszkodowanie równowartości miesięcznego czynszu aż do momentu jego opuszczenia. Oznacza to że jeśli czynsz wynosi np.: 1500 złotych a osoba ta opóźnia się już dwa miesiące będzie musiała zapłacić dodatkowo kwotę równą wartości tych dwóch miesięcznych rat czyli kolejne 3000 złotych jako rekompensatę za korzystanie dalej mimo braku formalnych podstaw ku temu.
Odszkodowania te można dochodzić drogą prawną jeżeli byłyby problemy z ich realizacją przez byłego najemcę a także można skorzystać wtedy również ze wsparcia kancelarii adwokackiej która pomoże Ci zebrać wszystkie wymagane dokumentacje potrzebną aby móc skutecznie dochodzi swoich roszczeń wobec byłego klienta.